حفاظت در برابر آفتاب

تاریخچه مصرف ضد آفتاب ها ابتدا به زمان جنگ جهانی دوم باز می گردد. دانشمندان آلمانی جهت جلوگیری از آسیب های پوستی نوعی تركیب ضدآفتاب ساختند تا سربازان ارتش آلمان در طی عملیات جنگی خود دچار آفتاب سوختگی نگردند. از آن به بعد تحقیقات گسترده ای در رابطه با مواد به كار رفته در تركیبات ضدآفتاب و اثرات آن در جلوگیری از آسیب های پوستی انجام گردید. در سال های گذشته بیشتر ضد آفتاب هایی كه خاصیت جلوگیری از نفوذ اشعه UVB را داشتند؛ به كار می رفت به طوری كه SPF یا فاكتور حفاظتی نور خورشید این محصولات را بر همین مبنا تهیه می كردند. اما امروزه دانشمندان به این نتیجه رسیده اند كه یك ضد آفتاب مناسب باید قادر به محافظت پوست در مقابل هر دو اشعه UVB و UVA باشد.

فاکتور محافظتی پوست (SPF)

فاكتور محافظتی پوست یا همان SPF معیار لازم جهت میزان مراقبت و حفاظت پوست در مقابل اشعه UVB می باشد، كه امروزه به عنوان قدرت یك ضدآفتاب بكار می رود. SPF در حقیقیت یك نسبت است كه در مخرج كسرآن، حداقل زمان لازم جهت بروز قرمزی پوست به دنبال قرار گرفتن در معرض نور خورشید؛ بدون استفاده از ضدآفتاب می باشد و در صورت این كسر همین زمان با استفاده از كرم ضدآفتاب می باشد.

به عنوان مثال اگر فردی که پس از 10 دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید؛ دچار اریتم گردد با مصرف كرم ضدآفتاب با 10 SPF این حالت حدوداً 100 دقیقه به طول خواهد انجامید.

ضدآفتاب هائی كه دارای SPF 25 تا 30 می باشند جهت مصرف عمومی مناسب بوده و قادرند در اكثریت افراد بهترین میزان محافظت را ایجاد نمایند. اما در بعضی شرایط مانند افرادی كه لیزر یا پیلینگ شیمیایی كرده اند یا از پوست بسیار روشنی برخوردار می باشند باید از ضدآفتاب های با عیار حفاظتی بالاتر استفاده نمود.

ضدآفتاب دارای SPF30 حدوداً %97 از میزان تشعشعات UVB را مهار كرده و هرچه SPF ضدآفتاب بالاتر می رود، میزان محافظت آن كمی تغییر می كند. به طوری كه یك ضد آفتاب با SPF100 قادر است %99 محافظت ایجاد نماید و هیچگاه ضدآفتاب ها قادر به محافظت كامل نمی باشند. لذا افرادی كه از ضدآفتاب هم استفاده می كنند باید حتی الامكان از مواجهه زیاد با اشعه ماوراء بنفش نور خورشید پرهیز نمائید.

فیلترهای ضدآفتاب

كرم های ضدآفتاب با تشكیل لایه ای نامرئی بر روی پوست، از عبور پرتوهای مضر نور خورشید جلوگیری می كنند. جهت این منظور دو گروه مختلف مواد بكار می روند:

1- فیلترهای شیمیایی: این مواد با جذب انرژی فوتون ها موجب كاهش احتمال برخورد مستقیم پرتوهای UV با نسج زنده می گردند. فیلترهای شیمیایی قابلیت جذب هر دو نوع اشعه UVB و UVA را دارند و پایداری آنها مسئله بسیار مهمی می باشد. بعضی از فیلترهای شیمیایی مانند پارسل 1789 بطور اختصاصی قادر به جذب UVA بوده و سینامات ها نیز قادر به جذب UVB می باشند.

2- فیلترهای فیزیكی: این فلیترها مواد معدنی یا پیگمان هائی هستند كه با پوشش خاص خود، امواج رسیده به سطـح پوست را منعکس و متفرق می نمایند، یعنی مانند یك آینه آن ها را بازتاب می دهند. هرچه اندازه آن ها كوچك تر باشد، قادر به بازتاب بیشتری می باشند و ضمناً اندازه كوچك آن ها امكان انعكاس امواج با طول موج كمتر را فراهم می آورند. اكسید روی و تیتانیوم دی اكساید مهم ترین فیلترهای فیزیكی موجود در كرم های ضدآفتاب می باشند كه در محصولات ما از نوع بسیار ریز (Micro Fine) آن ها استفاده شده است. طیف بازتابی اكسید روی وسیع تر بوده اما تیتانیوم دی اكساید محدوده 300 تا 400 نانومتر اشعه ماورای بنفش را بهتر بازتاب می دهد.

امروزه تركیبات جدیدتری نیز وجود دارد كه به هر دو روش قادر به محافظت می باشند. از این دسته میتوان تینوسرب (در نوع S و M) را نام برد كه با اندازه بسیار ریزشان قادرند هم به روش فیزیكی و هم شیمیایی از نفوذ اشعه UVA جلوگیری نمایند. ضمناً این مواد باعث ایجاد خاصیت سینرژیسم یا تقویت اثر سایر فیلترهای موجود در ضد آفتاب می گردند.